kopk kopa PL

RUCHOME WYDMY – WYDMA PARNIDIS ROGI – PRZYLĄDEK BULVIKIS D Y Ę W MD W J I M Trasa indywidualna ZALESIONE WYDMY – WYDMA VECEKRUG Wzdłuż całego półwyspu Mierzei Kurońskiej powstał potężny pas kopców. Geografic- znie został nazwany wielkim wałem. Średnia wysokość wielkiego wału wynosi 25–30 metrów, szerokość 400-1200 metrów. Wydma Vecekrug (stara karczma – Wetzekrug) znajdująca się w pobliżu Preili jest najwyższym szczytem na całej mierzei, a jego wysokość to 67,2 m. Jej nazwa pochodzi od kurońskich słów vece – stary i kruogs – karczma. Cała wydma jest obrośnięta masywami kosodrzewiny (łac. pinus montana ). Ten gatunek sosny zaczęto sadzić na Mierzei Kurońskiej w połowie XIX w. Sadzonki były przywożone z Danii. Dzięki dobrze rozwiniętemu na warstwach powierzchniowych systemowi korzeni tej sosny, ruchliwy piasek wydm został doskonale umocniony. Wydma Vecekrug – to jeden z najbardziej wymownych przykładów umocnienia piasku. Proces tworzenia wielkiego wału rozpoczął się w XVI–XVII w., gdy po masowym wycięciu lasów (naturalnej bariery), piaski na mierzei zaczęły się poruszać. Przemieszczane przez wiatr piaski zaczęły wędrować od morza w kierunku wschodnim, zasypując sobą drzewa, domy, a nawet całe wsie. Mieszkańcy przeczuwający zbliżający się koniec pod koniec XVIII w. zaczęli naprawiać swoje błędy. Rozpoczęły się kompleksowe prace umacniające i zalesiające wydmy. Na początku wydmy umacniano barierami mechanicznymi: ogrodze- niami o wysokości 30–40 cm z gałęzi oraz trzcin, stawianymi wzdłuż i prostopadle (kwadratami) do dominujących wiatrów. Później te wydzielone obszary zaczęto obsadzać trawami i drzewami, najczęściej kosodrzewiną. Do wzbogacenia piaskowej gleby wykorzystywano muł i osad morski. U podnóża wydm i w dolinach hodowano lasy sosnowe i liściaste. Zwiedzający z łatwością mogą dotrzeć do Wydmy Vecekrug zarówno od głównej drogi Nida – Smiltynė, jak i od strony ścieżki rowerowej łączącej Preilę i Nidę. Na szczycie wydmy urządzono taras widokowy. Rogami lub przylądkami nazywane są fragmenty powierzchni lądu, wysunięte się wgłąb zbiornika wodnego. Wschodnie brzegi Mierzei Kurońskiej są mniej lub bardziej powykręcane wysuniętymi wgłąb zalewu rogami, które stanowią naturalną ochronę dla miejscowości znajdujących się na wybrzeżu. W XVIII–XIX w. rogi te powstały jako przylądki akumulacyjne, gdy wiatr zawiewał wydmy przemieszczające się w kierunku wschodnim. Przylądek Bulvikis – to najszersze miejsce na półwyspie Mierzei Kurońskiej, osiągające 3,8 km. Uważa się, że nazwa przylądka i znajdującej się w pobliżu zatoki pochodzi od kurońskiego nazwiska Bulvikis. Istnieje też inne wyjaśnienie tej nazwy – od szwedzkich słów bolja – fala i vik – zatoka. Przed zalesieniem wielkich wydm, przylądek Bulvikis bardzo szybko się rozrastał: W okresie od 1837 do 1910 r. corocznie wydłużał się średnio o 7 m. Obecnie ma miejsce odwrotny proces – róg wymywany jest przez prądy zalewu i nieprzerwanie się kurczy. Do znajdującego się na północ od Nidy, wysuniętego wgłąb zalewu przylądka Bulvikis zwiedzający z łatwością dotrą spacerując brzegiem lub jadąc ścieżką rowerową w stronę Preili. Po wspięciu się na wydmę Parnidis, znajdującą się w południowej części Nidy, ujrzysz białe wydmy. Jest to jedyne miejsce w Parku Narodowym Mierzei Kurońskiej, gdzie do tej pory zachował się łańcuch ruchomych wydm. Na południe od wydmy Parnidis rozpościera się widok na ruchome wydmy w Rezerwacie Przyrody Grobštas, a przy dobrej widoczności widać też piaski rozciągające się po stronie Federacji Rosyjskiej. Według obliczeń uczonych, z powodu dominujących wiatrów zachodnich te wędrujące wydmy w ciągu roku przemieszczają się od 0,5 do 10 m w kierunku wschodnim. Piasek to lekka i sypka skała, która niesiona wiatrem pokonuje wielkie odległości. Wydmy ruszają się przenosząc drobinki piasku ze strony dowietrznej na zawietrzną. Piaski poruszane wiatrem przemieszczają się po mierzei, dopóki nie utkną na roślinie. Wmiejscach, po których nie stąpa człowiek, powierzchnia wydm przypomina dno morskie. Te ruchome wydmy nazywane są też białymi wydmami. Jasny odcień piaskom mierzei nadaje kwarc, który stanowi od 85 do 99%. Na obszarach wędrującego piasku rosną silne rośliny kłosowe: piaskownica zwyczajna, wydmuchrzyca piaskowa i trzcinnik piaskowy. Dzięki swoim mocnym kłączom rośliny te mogą rosnąć w zwiewnym nadmorskim piasku i zatrzymują go, a swoimi liśćmi rozpraszają podmuchy wiatru. Dlatego też w zakątku tworzonym przez te silne rośliny kłosowe mogą również pojawić się wątlejsze gatunki – jastrzębiec baldaszkowaty, kozibród pajęczynowaty, lnica wonna i groszek nadmorski. W celu ochrony delikatnych i wrażliwych białych wydm, ograniczono ruch zwiedzających i wydzielono konkretne strefy, do których wstęp jest surowo zakazany. Uprzejmie przypominamy, iż nie wolno wspinać się ani schodzić po wschodnich zboczach wydmy Parnidis.